http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=159269
Ο βιογράφος Ολιβιέ Τοντ, πραγματικός μάστορας. Εχω την εντύπωση πως είναι η πιο καλογραμμένη βιογραφία που έχω διαβάσει. Μα και ο Καμύ, άπλωσε ρίζα ο Καμύ. Ο Καμύ τα κατάφερε.
Ο υδραυλικός κάνει εργασίες στην κουζίνα. Τις τελευταίες μέρες έκανε την εμφάνισή του ένας ποντικός. Ο υδραυλικός μού ζήτησε να βάλω κάποιο σι ντι με γαλλικά ρετρό. Του έκανα τη χάρη. «Ηταν μεγάλος ο ποντικός;», μου φώναξε. «Αρουραίος», του απάντησα, «ατρόμητος».
Επανέρχομαι σε ορισμένες από τις ενότητες ξαπλωμένος στον καναπέ. Ο υδραυλικός κάνει θόρυβο και ακούει γαλλικά ρετρό. Εγώ ακούω τον θόρυβο.
Φαντάζομαι τον αρουραίο να τρέχει να κρυφτεί μέσα στις απίθανες διακλαδώσεις του οικοδομικού τετραγώνου. Κάποια απ' αυτές θα οδηγεί σίγουρα στο Α' Νεκροταφείο, που βρίσκεται παραδίπλα. Θα καταφύγει εκεί για σιγουριά και για μεζέδες.
Βίοι παράλληλοι. Ο υδραυλικός, ο αρουραίος κι εγώ. Η ιστορία του καθενός μας. Ή η ιστορία τριών χαρακτήρων. Η ιστορία των ιστοριών μέσα από τους χαρακτήρες όσων γράφουν ιστορία. Τεμπελιάζω. Βάζω ένα παστίς, διπλό.
Η σπουδαιότητα της απόδοσης των ποικίλλων φωνών ενός συγγραφέα. Να μη συγχέουμε τη δημιουργία με την προπαγάνδα, ο Καμύ το είπε και το έκανε. Και ο Τοντ τον ακολούθησε. Πρέπει να πω «έχε γεια» στον αρουραίο, να καταφέρω τον υδραυλικό να συμφωνήσει σε μια χαμηλή αμοιβή για τον κόπο του. Ακούγεται το τρυπάνι. Ορυμαγδός. Ο αρουραίος τώρα άφαντος. Νιώθω μια λύπη που την ευχαριστιέμαι. Παρέα με τα μποφόρ του Απρίλη. Το συλλογικό ένστικτο με τους καταλόγους των φόβων που επηρεάζει την ωρίμανση της φράουλας ή την ορθή θέση της σπονδυλικής στήλης, σαν προσπαθείς να βολευτείς σε μια σακατεμένη καρέκλα.
Πού βρίσκεται το ένα και πού το άλλο, πού βρίσκεσαι κι εσύ που μουρμουράς σκυμμένος σαν φούγκα. Παρανάλωμα που σ' έθρεψε...
Δεσποτισμοί που δεν γνωρίζουν την ανακωχή. Το ευρετήριο των ονομάτων, απέραντο. Οι δυναμικές των συγκρούσεων. Διαρκώς ένα ζήτημα, όπως το Αλγερινό: δύο λαοί με ίσα δικαιώματα, δύο Καμύ που υπήρξαν. Η διοίκηση γαλλική, πώς αλλιώς θα γινόταν, μα η ευθύνη παρισινή. Σαν τον υπαρξισμό του Καμύ, όπου ο συναρμογών ήταν η συμφιλίωση, μα άργησε. Δεν πρόλαβε. Ποτέ δεν ήρθε. Γιατί τελευταία απομένει η ίδια η συμφιλίωση με τον εαυτό της εμβρόντητη.
«Περνάει ο Καμύ: / η ζωή είναι ένα μυθιστόρημα! / Υπάρχει βραβείο Νόμπελ για ακροβάτες; Ρωτάει η Κατρίν, με την έπαρση της δωδεκάχρονης. / Καημένε Αλμπέρ, τι ωραίος επαναστάτης θα ήσουνα! Λέει η Οντίλ».
Χρειάζεται να έχει αρουραίους κανείς. Υδραυλικούς. Μποφόρ του Απρίλη, μια διάθεση να γίνει γελωτοποιός. Οταν όλα τριγύρω λαμπαδιάζουν είναι γιατί ανυπομονούσαν να λαμπαδιάσουν. Κάποτε όλα γράφονται.
Ποιον πας να εντυπωσιάσεις... διαλέγεις: τα πλήθη, την αγορά, τους αναγνώστες που κρέμονται σαν τις νυχτερίδες ανάποδα. Κρατιέσαι κι εσύ από κάπου. Τρέχεις γιατί έρχεται το τρυπάνι. Τρέχεις να προλάβεις τη ζωή. Γίνεσαι ο βιογράφος, οι ενότητες, οι σημειώσεις, το ευρετήριο. Ανοίγεται πάντα ένα νέο κεφάλαιο στην πατρίδα των μοναχικών και των μόνων.
Να κρατάς χαρακτήρα.
Παρασκευή 7 Μαΐου 2010
Μια ζωή
Σιωπή και λέξεις, μεταφυσική και πολιτική, ο πειρασμός της δράσης, στάση στο Οράν, το νησί με τα τρία ποτάμια, 40 γραμμάρια στρεπτομυκίνης, το τίμημα.
Είναι οι τίτλοι που συνοδεύουν ορισμένες από τις ενότητες της βιογραφίας του Αλμπέρ Καμύ. Ο βιογράφος Ολιβιέ Τοντ, πραγματικός μάστορας. Εχω την εντύπωση πως είναι η πιο καλογραμμένη βιογραφία που έχω διαβάσει. Μα και ο Καμύ, άπλωσε ρίζα ο Καμύ. Ο Καμύ τα κατάφερε.
Ο υδραυλικός κάνει εργασίες στην κουζίνα. Τις τελευταίες μέρες έκανε την εμφάνισή του ένας ποντικός. Ο υδραυλικός μού ζήτησε να βάλω κάποιο σι ντι με γαλλικά ρετρό. Του έκανα τη χάρη. «Ηταν μεγάλος ο ποντικός;», μου φώναξε. «Αρουραίος», του απάντησα, «ατρόμητος».
Επανέρχομαι σε ορισμένες από τις ενότητες ξαπλωμένος στον καναπέ. Ο υδραυλικός κάνει θόρυβο και ακούει γαλλικά ρετρό. Εγώ ακούω τον θόρυβο.
Φαντάζομαι τον αρουραίο να τρέχει να κρυφτεί μέσα στις απίθανες διακλαδώσεις του οικοδομικού τετραγώνου. Κάποια απ' αυτές θα οδηγεί σίγουρα στο Α' Νεκροταφείο, που βρίσκεται παραδίπλα. Θα καταφύγει εκεί για σιγουριά και για μεζέδες.
Βίοι παράλληλοι. Ο υδραυλικός, ο αρουραίος κι εγώ. Η ιστορία του καθενός μας. Ή η ιστορία τριών χαρακτήρων. Η ιστορία των ιστοριών μέσα από τους χαρακτήρες όσων γράφουν ιστορία. Τεμπελιάζω. Βάζω ένα παστίς, διπλό.
Η σπουδαιότητα της απόδοσης των ποικίλλων φωνών ενός συγγραφέα. Να μη συγχέουμε τη δημιουργία με την προπαγάνδα, ο Καμύ το είπε και το έκανε. Και ο Τοντ τον ακολούθησε. Πρέπει να πω «έχε γεια» στον αρουραίο, να καταφέρω τον υδραυλικό να συμφωνήσει σε μια χαμηλή αμοιβή για τον κόπο του. Ακούγεται το τρυπάνι. Ορυμαγδός. Ο αρουραίος τώρα άφαντος. Νιώθω μια λύπη που την ευχαριστιέμαι. Παρέα με τα μποφόρ του Απρίλη. Το συλλογικό ένστικτο με τους καταλόγους των φόβων που επηρεάζει την ωρίμανση της φράουλας ή την ορθή θέση της σπονδυλικής στήλης, σαν προσπαθείς να βολευτείς σε μια σακατεμένη καρέκλα.
Πού βρίσκεται το ένα και πού το άλλο, πού βρίσκεσαι κι εσύ που μουρμουράς σκυμμένος σαν φούγκα. Παρανάλωμα που σ' έθρεψε...
Δεσποτισμοί που δεν γνωρίζουν την ανακωχή. Το ευρετήριο των ονομάτων, απέραντο. Οι δυναμικές των συγκρούσεων. Διαρκώς ένα ζήτημα, όπως το Αλγερινό: δύο λαοί με ίσα δικαιώματα, δύο Καμύ που υπήρξαν. Η διοίκηση γαλλική, πώς αλλιώς θα γινόταν, μα η ευθύνη παρισινή. Σαν τον υπαρξισμό του Καμύ, όπου ο συναρμογών ήταν η συμφιλίωση, μα άργησε. Δεν πρόλαβε. Ποτέ δεν ήρθε. Γιατί τελευταία απομένει η ίδια η συμφιλίωση με τον εαυτό της εμβρόντητη.
«Περνάει ο Καμύ: / η ζωή είναι ένα μυθιστόρημα! / Υπάρχει βραβείο Νόμπελ για ακροβάτες; Ρωτάει η Κατρίν, με την έπαρση της δωδεκάχρονης. / Καημένε Αλμπέρ, τι ωραίος επαναστάτης θα ήσουνα! Λέει η Οντίλ».
Χρειάζεται να έχει αρουραίους κανείς. Υδραυλικούς. Μποφόρ του Απρίλη, μια διάθεση να γίνει γελωτοποιός. Οταν όλα τριγύρω λαμπαδιάζουν είναι γιατί ανυπομονούσαν να λαμπαδιάσουν. Κάποτε όλα γράφονται.
Ποιον πας να εντυπωσιάσεις... διαλέγεις: τα πλήθη, την αγορά, τους αναγνώστες που κρέμονται σαν τις νυχτερίδες ανάποδα. Κρατιέσαι κι εσύ από κάπου. Τρέχεις γιατί έρχεται το τρυπάνι. Τρέχεις να προλάβεις τη ζωή. Γίνεσαι ο βιογράφος, οι ενότητες, οι σημειώσεις, το ευρετήριο. Ανοίγεται πάντα ένα νέο κεφάλαιο στην πατρίδα των μοναχικών και των μόνων.
Να κρατάς χαρακτήρα.