«Αυτός που διαβάζει με όρους ανοχής, μπορεί να με διαβάσει. Αυτός που διαβάζει με όρους συμμετοχής, όχι».

Γ. Λ.

Αρχική σελίδα Εργογραφία Βιογραφικό Μεταφράσεις En/Fr/It/Es

06/11/2011

Γιάννης Λειβαδάς: Για τον Ουίλιαμ Μπάροουζ (Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας)

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=125692

Για τον Ουίλιαμ Μπάροουζ

Δανείστηκε την έκφραση του Brion Gysin «Τίποτα δεν είναι αληθινό όλα επιτρέπονται*» και σχεδόν την έκανε πράξη για μία ολόκληρη ζωή.
Προκειμένου να γίνει συγγραφέας ο Ουίλιαμ Μπάροουζ (William Burroughs), συγγραφέας των περίφημων «Junky», «Naked Lunch», «The Cities of the Red Night», χρειάστηκε να πυροβολήσει τη νεαρή σύζυγό του, να ρίξει τη ζωή του χαμηλά, εκεί που η ύπαρξη δεν έχει περιθώρια να ασχοληθεί με τίποτε άλλο πέρα από το ράγισμα στο τσόφλι της. Αυτός είναι ο μύθος που έλεγε και έγραφε και ο ίδιος.
Πλοκές, μυστικά σκάνδαλα και ατιμίες, ώστε να προκύψει η επανεμφάνιση του όρνιου του Προμηθέα. Η επαναφορά του μεγάλου μύθου, αυτή τη φορά απολύτως προσαρμοσμένου στην προσβολή, στο ποταπό και στο αποκηρυγμένο.
Εκεί μέσα στήθηκε ολόκληρη η φόρμα της γλωσσικής αναδόμησης και της ιδεολογίας των εκδοχών στη συγγραφή. Το κείμενο για τον Μπάροουζ λειτουργούσε ως ένα απέραντο και κυρίως πολύπλοκο δίκτυο μηχανισμών, ατελών και ατελέσφορων συνειρμικών τάσεων που κατέρρεαν στα όρια του χρόνου και του διαστήματος. Μία εντελώς μη-γραμμική προσέγγιση στο σύγχρονο αφήγημα, που παρ' όλες τις αποτυχίες κατάφερε να εξαγάγει δύο από τα πλέον επιδραστικά κείμενα της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας: το «Γυμνό Γεύμα» (Απόπειρα, 2003) και το «Τζάνκι» (Απόπειρα, 1983).
Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ αποκαλείται συχνά ένας από τους μέγιστους συγγραφείς του 20ού αιώνα, άλλοι εντούτοις θεωρούν πως είναι υπερτιμημένος. Η πραγματικότητα πιθανόν να αφήνει στην άκρη και τις δύο προηγούμενες θέσεις. Οι εννοιολογικές του ιδέες ήταν μάλλον οι σημαντικότερες. Η ίδια του η ζωή, την οποία ακολούθησε πιστά δίχως παρεκκλίσεις, όντας πάντοτε βουτηγμένος στις μεγαλύτερες παρεκκλίσεις.
Αυτή η πλούσια και ταραχώδης ζωή περιγράφεται αριστοτεχνικά από τον σπουδαίο βιογράφο Μπάρι Μάιλς στο βιβλίο του: «El Hombre Invisible» (Απόπειρα, 2008).
Σε μία από τις παλαιότερες συνεντεύξεις του είχε δηλώσει: «... Οι πολιτικές συγκρούσεις είναι απλώς επιφανειακές εκδηλώσεις. Οταν προκύπτουν αυτές οι συγκρούσεις συγκεκριμένες δυνάμεις τις συντηρούν και τις διαχειρίζονται ελπίζοντας να επωφεληθούν απ' αυτήν την κατάσταση. Αν ασχοληθείς με όλες αυτές τις επιφανειακές πολιτικές διαμάχες θα κάνεις το λάθος που κάνει και ο ταύρος μέσα στην αρένα, θα κυνηγάς το κόκκινο πανί... [Ερώτηση: Ποιος χειρίζεται το πανί;]... Ο θάνατος. [Ερώτηση: Τι είναι ο θάνατος;]... Ο θάνατος είναι ένα τέχνασμα. Είναι το τέχνασμα του θανάτου της γέννησης μέσα στον χρόνο...».
Η τελική ειρωνεία είναι ότι ο άνθρωπος Μπάροουζ, που τόσο συχνά σχολιαζόταν από πολλούς σαν ένας ακραίος, εξωφρενικός και βίαιος συγγραφέας, υπήρξε για πολλούς από τους συναδέλφους του και γνώριμούς του ένας προσηνής, ευχάριστος και αγαπητός άνθρωπος. Αυτή η αντίθεση σχετίζεται άμεσα και με την πολιτική της καθημερινής ζωής που ακολουθούσε ο ίδιος: σεβασμός στη φιλία και παραγωγική πραότητα, σε ταυτόχρονη κατάσταση σύγκρουσης με τον έλεγχο πάσης φύσεως. Απόλυτη άρνηση της σύμβασης. Κάθε τι μη συμβατικό μετατράπηκε σε κείμενο. Κάθε σκοτεινή επιθυμία ή φαντασίωση μετουσιώθηκε σε κεφάλαιο. Ολη η ζωή του συγγραφέα, ένα μνημείο αγώνα και αγωνίας για τον Νέο άνθρωπο. Δεκάδες βιβλία, ακατάπαυστη πολεμική και αμέτρητες πληγές. Και όλα αυτά μόνο και μόνο στην προσπάθειά του να θυμίσει στον άνθρωπο πως οφείλει να αντέχει την ελευθερία του, και να αποτινάζει κάθε πεποίθηση που τον περιορίζει, τον ελέγχει, τον φυλακίζει στη μετριότητα και στην ανούσια επανάληψη.


[*σημ. η φράση αποδίδεται στον Hassan-i Sabbāh μα ο Gysin την τοποθέτησε και χρησιμοποίησε πρώτος σε αισθητικό πλαίσιο].

Αρχειοθήκη ιστολογίου