Τι χαρακτηρίζει την ποίηση του Γιάννη Λειβαδά;
Δεν είναι λίγα όσα μπορούν να της αποδοθούν μα ως επί το πλείστον προσδιορίζεται από μια οργανική διανοητική ύλη που απορρέει από τη συνολική εμπειρία της ζωής. Αυτό, βεβαίως, δεν είναι κάτι καινούργιο κάτω από τον ήλιο, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση διαθέτει ήλιο.
Τι είναι ένα ποίημα;
Το ποίημα είναι το ψέμα που λέει την αλήθεια*.
Ο ποιητής είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος;
Ο ποιητής είναι εξίσου ελεύθερος όσο και σκλαβωμένος, μα δεν δίνει δυάρα για τίποτα απ’ τα δυο. Η ποιητική πράξη, η ποιητική ιδιότητα, έχει να κάνει με τη διαφορά, και η διαφορά αυτή ενυπάρχει στη διάσταση της ζωής μέσω του ποιητή.
Θα στοιχηματίζατε στο παρελθόν της ποίησης ή στο μέλλον αυτής;
Το καλύτερο έρχεται πάντοτε μετά, συνεπώς το στοίχημα αφορά το μέλλον. Η διαμόρφωσή του, φυσικά, αφορά άμεσα το παρελθόν. Είναι πολύ πιθανό το ζήτημα του παρελθόντος και του μέλλοντος της ποίησης να είναι ταυτόσημο με το ζήτημα της σκλαβιάς και της ελευθερίας στο οποίο αναφέρθηκα λίγο παραπάνω.
Τόσοι έλληνες ποιητές και τόσα λίγα ποιήματα γιατί;
Γιατί τα ποιήματα κάνουν και άλλα πράγματα εκτός από χατίρια.
Πως μπορεί να καταλάβει ένας ποιητής την υπέρβαση του και πως, αν φυσικά μπορεί, το αναγνωστικό κοινό;
Η υπέρβαση, εάν αυτή αποτελεί ζητούμενο, επιβεβαιώνεται πολύ εύκολα από την επαλήθευση που δημιουργεί η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο ποιητής και όσα απορρέουν απ’ αυτήν. Για να την διακρίνει κανείς, χρειάζεται απλά να γνωρίζει περί τίνος πρόκειται.
Γνωρίζουν άραγε οι κριτικοί πως όταν κρίνουν ένα ποίημα κρίνονται από αυτό;
Αμφιβάλλω. Η κριτική, ως σώμα, δεν υφίσταται στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι που έχουν τη δυνατότητα να κρίνουν είναι ελάχιστοι και απ’ όσο μπορεί να διαπιστώσει κανείς, στην πλειονότητά τους δεν δημοσιεύουν. Ένας από τους λόγους για τους οποίους δικαιώνεται δραματικά το ερώτημά που μου θέσατε πιο πάνω «Τόσοι έλληνες ποιητές και τόσα λίγα ποιήματα γιατί;» συνδέεται άμεσα με αυτό το φαινόμενο.
Τι θα λέγατε σε ένα νέο ποιητή;
Απολύτως τίποτα. Δεν νομίζω να έχει την ανάγκη να ακούσει οτιδήποτε από εμένα.
Από όλα τα βιβλία σας πιο κατέχει για εσάς ξεχωριστή θέση;
Οι ποιητικές συλλογές είναι κατ’ ανάγκη τέτοιες γιατί το πέρασμα του χρόνου δημιουργεί πρόβλημα στο εκδοτικό εμπόριο. Αν γινόταν να εκδοθούν όλα τα ποιήματα αυτομάτως σε μία συλλογή θα ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο. Τυπώνονται λοιπόν και δημοσιοποιούνται με τον ρυθμό της παραγωγής τους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα και μοναδικό ποίημα, ένα ποίημα που ξαναγράφεται γιατί σκοντάφτει διαρκώς πάνω στον ίσκιο του. Συνεπώς όλες μου οι ποιητικές συλλογές είναι εξίσου ξεχωριστές (αν και κάμποσες μου είναι πια λησμονημένες…).
Πως αντιμετωπίζετε ένα ποίημα σας 2 χρόνια μετά από την γραφή του;
Δεν το αντιμετωπίζω διόλου. Δεν υπάρχει λόγος να κάνω κάτι τέτοιο. Το ποίημα βρίσκεται, έτσι κι αλλιώς, στην πλέον δίκαιη θέση του. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό.
Τι μπορεί να περιμένει η ποίηση από τον Γιάννη Λειβαδά;
Πως ποτέ δεν θα πάρει εκείνο το ταξί μέσα στη βροχή.
*Η φράση «το
ποίημα είναι ένα ψέμα που λέει την αλήθεια» ταυτίζεται ως έναν βαθμό με τη φράση «Η τέχνη δεν είναι
αλήθεια. Είναι ένα ψέμα που μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε την αλήθεια" του
Μπρακ, μα χρησιμοποιήθηκε
δίχως επίγνωση της προγενέστερης τοποθέτησης.
Γ. Λ. 6/07/2014
Γ. Λ. 6/07/2014