Γιάννης Λειβαδάς: The Sea Is My Brother [Ο Τζακ Κέρουακ επί ξύλου και δολαρίου κρεμάμενος]

H ελπίδα του Τζακ Κέρουακ πως ο γλωσσικός αυθορμητισμός θα οδηγούσε κάποια στιγμή σε μία «υπέρτατη πραγματικότητα» της έκφρασης, όχι μόνο έπιασε τόπο αλλά αναθεώρησε, ως γνωστόν, συθέμελα τον ορισμό και τις δυνατότητες της μεταπολεμικής αμερικανικής λογοτεχνίας. Αυτό συνέβη με έργα όπως το «Στον Δρόμο», η «Τριστέσσα», τα «Οράματα του Κόντι» και φυσικά το «Μέξικο Σίτι Μπλουζ». Όντας είκοσι ενός χρόνων ο Κέρουακ αποπειράθηκε, ανάμεσα σε άλλα, να γράψει ένα βιβλίο με τίτλο The Sea Is My Brother (Η Θάλασσα Είναι Το Αδέρφι Μου), κατά κόρον βασισμένος στις ημερολογιακές σημειώσεις που κρατούσε από τις νεανικές του εμπειρίες ενόσω υπηρετούσε στο εμπορικό ναυτικό, και οι οποίες συνοψίστηκαν σε ένα τετράδιο με τίτλο Voyage to Greenland.

Αυτή η υποτιθέμενη νουβέλα χαρακτηρίστηκε επανειλημμένα από τον ίδιο τον συγγραφέα ως «σαβούρα» (“crock”). Το γιατί, το 2011, αποφάσισε ένας παγκόσμιος μεγαλοεκδότης να το εκδώσει, όχι μόνο συνιστώντας παρατυπία αλλά και προσβολή στη μνήμη του Τζακ Κέρουακ, δεν είναι να αναρωτιέται κανείς. Οι αποδώσεις ορισμένων εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων είναι σαφώς προτιμότερες από καθετί άλλο.

Το βιβλίο The Sea Is My Brother ήταν μία ελαφρά μυθοπλασία η οποία εξέφραζε οριακά μιαν συγκαλυμμένη αυτοβιογραφία, όπως άλλωστε όλα τα βιβλία του συγγραφέα. Η γραφή του παρόλα αυτά ήταν ιδιαίτερα ασταθής, μειονεκτική και προφανώς ανάξια λόγου. Δεν ήταν αδικαιολόγητες λοιπόν και οι ανάλογες, άλλοτε δριμύτερες και άλλοτε πιο ήπιες, αντιδράσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας από σοβαρούς σχολιαστές σε διάφορες λογοτεχνικές στήλες τουλάχιστον στον αγγλόφωνο κόσμο.

Από ένα σύνολο 423, μεγάλου μεγέθους, σελίδων μπορεί να εξαιρέσει κανείς ένα σύνολο 35-40 περίπου σελίδων όπου η αξία ως πρωτότυπη πεζογραφία είναι δεδομένη. Επιπλέον το The Sea Is My Brother, ως αυτόνομο "έργο" δεν αποτελεί παρά το ένα τέταρτο της έκτασης του βιβλίου, το οποίο δέχθηκε τέτοια επιμέλεια και συγχώνευση διαφόρων άλλων συμπληρωματικών κειμένων ώστε να καταφέρει να γίνει αυτό που κρίνουμε σήμερα ως έχει.

Δεν μπορούμε, βεβαίως, να μπούμε με έναν φανταστικό τρόπο στην πιθανή θέση που μπορεί να βρισκόταν σήμερα o Κέρουακ και να αποφανθούμε σχετικά με τη δική του επιλογή· υπάρχουν όμως  πάμπολλα στοιχεία από μαρτυρίες όσο και από αποσπάσματα της αλληλογραφίας του που αναδεικνύουν ένα ποιόν που έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με τέτοιες τακτικές.

Αν ευχόμαστε να διαρκέσει κάτι από εκείνη την εκστατική και απαράμιλλη λογοτεχνική εποποιία του Τζακ Κέρουακ είναι, όπως το είχε σημειώσει χαρακτηριστικά ο ίδιος: “the unspeakable visions of the individual”…

11/12/2011