Το πόσο προβληματική κατάντησε
να είναι σήμερα η ελληνική γλώσσα -λόγω δεκάδων αστόχαστων παρεμβάσεων οι
οποίες επηρέασαν δραματικά την αξία του γλωσσικού ετύμου και τον εννοιακό
προσδιορισμό που απορέει απ’ αυτόν- είναι ένα ζήτημα που τίθεται στη βάση της
συνέχισής της ως δημιουργική δυνατότητα. Όσοι στηρίζουν το δόγμα της εργαλειακής
βασιμότητας της γλώσσας, δηλαδή ιεραρχούν τον διεκπεραιωτικό χαρακτήρα της ψηλότερα
από τον δημιουργικό, δεν προβληματίζονται με την αξία του ετύμου, δεν συμμετέχουν
δηλαδή στη γλώσσα, αλλά μόνο την χρησιμοποιούν.
Αυτή η διάκριση συμβαίνει εντός της
ελληνικής. Οι εισαγωγές στην ελληνική από άλλες γλώσσες, αντίστοιχα, είναι κι
αυτές προβληματικές. Δεν προτίθεμαι να θίξω εδώ όλες τις περιπτώσεις και τα
σημεία, μα ειδικά ένα, εκείνο της μεταφοράς, της μεταγραφής των ξένων ονομάτων
και πιο συγκεκριμένα, το ζήτημα αντιστοίχισης του όμικρον και του ωμέγα.
Όποιος επιμένει στη χρήση του
ωμέγα στο όνομα, λ.χ. του «Ρεμπώ», ισχυριζόμενος πως το κράτημα του μακρού
γαλλικού au είναι
επιτακτικό, οφείλει να προφέρει στην ελληνική το ωμέγα κατά τρόπο άλλον από
εκείνον με τον οποίο προφέρει το όμικρον. Εννοώ πως η διατήρηση της φωνητικής
αξίας έχει νόημα μόνο όταν η γλώσσα στην οποία μεταφράζεται το όνομα, η γλώσσα
υποδοχής, διατηρεί μια ανάλογη ή αντίστοιχη φωνητική διάκριση. Στη νέα ελληνική
όμως, τέτοια διάκριση δεν υφίσταται. Μήτε το γαλλικό au είναι φορέας ετυμολογικής αξίας. Συνεπώς το όνομα, λ.χ. «Ρεμπώ» στην ελληνική
γράφεται ορθά Ρεμπό. Με ωμέγα μπορούν
φυσικά να το γράφουν όλοι εκείνοι που προφέρουν το «Ρεμπώ» με έναν τρόπο και το
Ρεμπό με έναν άλλον.
Γ. Λ.
Απρίλιος 2011